Szeroki wybór biżuterii sprawia, że nie zawsze wiemy jaką wybrać, dlatego też zanim odwiedzisz zakład jubilerski warto dowiedzieć się jakie próby złota i srebra są najlepsze. W ten sposób przekonasz się jaki budżet będziesz musiał przeznaczyć, a także jak wybrać biżuterię wysokiej jakości, która będzie doskonale prezentować się przez lata.
Czym są i jakie mamy próby złota i srebra?
Najprościej mówiąc są to liczby przy pomocy, których określa się zawartość złota jaka znajduje się w biżuterii. Im wyższa tym więcej czystego złota znajduje się w danej ozdobie. Ze względu na to, że metale szlachetne są bardzo plastyczne i delikatne to często konieczne jest dodanie do nich innych metali, dzięki którym staną się one bardziej wytrzymałe.
Rodzaje prób złota
Już na początku warto zauważyć, że dostępnych mamy sześć różnych prób złota, które przez Urząd Probierczy znakowane są cyframi od 0 do 6, a każda z nich jest odpowiednikiem ilości złota znajdującej się w danej próbie i tak:
- 0 – 99,9%
- 1 – 96,0%
- 2 – 75,0%
- 3 - 58,5%
- 4 – 50,0%
- 5 – 37,5%
- 6 – 33,3%
Oznacza to, że biżuteria oznaczona próbą 0 zawiera 99,9% czystego złota w stopie. Jest więc praktycznie w całości stworzona z metalu szlachetnego, a co za tym idzie również najdroższa. Natomiast ta oznakowana przez Urząd Probierczy jako 6 zawiera go jedynie 33,3%, w związku z tym taka biżuteria w większość składa się z metali innych niż szlachetne.
Jaka próba złota jest najlepsza?
Wbrew pozorom najlepszą biżuterią nie będzie ta, która zawiera 99,9% czystego złota w stopie. Co więcej, nawet nie wykonuje się ozdób zawierających taką ilość metali szlachetnych, ponieważ materiał ten jest zbyt kruchy.
W związku z tym największą popularnością na rynku cieszą się wyroby zawierające 33,3% lub 58,5% metalu szlachetnego w stopie. Taka biżuteria jest trwała, odporna na zarysowania, a jednocześnie doskonale się prezentuje mimo upływu lat. Z próby 585 oraz 750 najczęściej wykonuje się pierścionki zaręczynowe oraz obrączki.
Próby złota można wyrażać również w karatach, dlatego należy wiedzieć, że jeden karat (kt) jest równy 1/24 zawartości wagowej złota w stopie. Na rynku można spotkać się z określeniami złota 24, 22, 18, 14, 12, 9 oraz 8 - karatowego, spośród których najczystsze będzie to 24 karatowe - odpowiadające próbie 0, która zawiera 99,9% metalu szlachetnego w stopie.
Rodzaje prób srebra
Warto wiedzieć, że próby srebra różnią się od tych obowiązujących w przypadku złota. Tutaj również mamy do czynienia z oznaczeniami cyfrowymi, które odpowiadają liczbie procentów metalu szlachetnego w stopie, jednak jest ich mniej. Wśród nich wyróżniamy próby:
- 925 – 92,5%
- 875 – 87,5%
- 830 – 83,0%
- 800 – 80,0%
W tym przypadku najlepszą próbą srebra, z której najczęściej tworzona jest biżuteria jest ta zawierająca aż 92,5% metali szlachetnych.
Jaka próba srebra jest najlepsza?
W przypadku srebrnej biżuterii najczęściej wybiera się tą o najwyższej próbie 925, która zawiera aż 92,5% czystego srebra w stopie. Ten metal szlachetny nie jest tak miękki jak złoto, dzięki czemu biżuteria mimo tak wysokiej próby jest odporna na uszkodzenia mechaniczne. W przypadku srebra należy jednak pamiętać o jego regularnym czyszczeniu, ponieważ metal ten czernieje i matowieje, co jest wynikiem reakcji jaka zachodzi w wyniku kontaktu metalu z powietrzem.
Jakie cechy probiercze ma biżuteria?
Zanim to sprawdzimy konieczne będzie wyjaśnienie pojęcia cecha probiercza. Najogólniej mówiąc cecha probiercza to po prostu znak urzędowy potwierdzający ilość metalu szlachetnego znajdującą się w danym produkcie. Zgodnie z polskim prawem na każdym wyrobie wykonanym z metalu szlachetnego musi zostać wybita próba, która potwierdzi ilość złota, srebra, platyny lub palladu zawartego w danej biżuterii.
Obowiązujący współcześnie wizerunek znaków probierczych został przedstawiony i oficjalnie ustanowiony w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki w Sprawie Wyrobów z Metali Szlachetnych z dnia 31 maja 2012 r. Prawo to dotyczy wyrobów przeznaczonych do sprzedaży na terenie Polski. Cecha probiercza umieszczona na biżuterii musi być odpowiednio dopasowana do rodzaju użytego metalu szlachetnego oraz jego próby.
Polskie znaki probiercze to:
- Rycerz – oznaczenie dla wyrobów złotych (333, 375, 500, 585, 750, 960, 999),
- Kobieta – oznaczenie dla wyrobów srebrnych (800, 830, 875, 925, 999),
- Pies – oznaczenie dla wyrobów palladowych (500, 850, 999),
- Koń – oznaczenie dla wyrobów platynowych ( 850, 950, 999).
Każda cecha probiercza zawiera również literę określającą konkretny urząd probierczy i tak:
- Litera A to Białystok
- Litera B to Bydgoszcz
- Litera G to Gdańsk
- Litera H to Chorzów
- Litera K to Kraków
- Litera L to Łódź
- Litera P to Poznań
- Litera V to Wrocław
- Litera W to Warszawa
- Litera Z to Częstochowa
W Polsce mamy również dodatkowe znaki probiercze oznaczenie „MET.” wybija się na biżuterii wykonanej z metali nieszlachetnych, natomiast znaki „XX” oraz „X” stosowane są do kasowania cech i oznaczeń.
Warto pamiętać, że mimo obowiązku znakowania biżuterii znakami probierczymi nadal można spotkać się z oznaczeniami, które są fałszywe. W takiej sytuacji najlepiej udać się do jubilera i sprawdzić autentyczność danej biżuterii. Tylko w taki sposób zyskamy pewność, że kupiona biżuteria ma taką próbę jak się nam wydaje.
Jak sprawdzić czy kupiona biżuteria wykonana została z metali szlachetnych?
Jeśli chcemy mieć pewność, że biżuteria, którą kupujemy jest prawdziwa, to najlepiej kopować u sprawdzonego dostawcy online albo udać się do sprawdzonego sklepu z biżuterią lub zaufanego jubilera. Bardzo ryzykowne jest kupowanie jej na różnego rodzaju straganach, szczególnie za granicą. Wielu miejscowych kupców oszukuje turystów sprzedając im wyroby wykonane z tombaku (połączenie miedzi i cynku), ponieważ materiał ten ma piękny żółty kolor, doskonale imitujący złoto. Natomiast jeśli masz w swoim domu łańcuszek, pierścionek lub bransoletkę i ciekawi Cię ich wartość, to najlepiej dokładnie obejrzeć je pod lupą. Jeśli uda Ci się dostrzec znak probierczy bez trudu zidentyfikujesz też próbę.
Wiele osób w celu sprawdzenia autentyczności biżuterii przykłada ją do magnesu. Jednak metoda ta nie da 100% pewności, a wręcz przeciwnie może wprowadzić w błąd. Jak to możliwe? Złoto i srebro to tak zwane diamagnetyki, co oznacza, że nie reagują one na działanie magnesu. Jednak przy tworzeniu biżuterii metale szlachetne łączy się z nieszlachetnymi, które mogą sprawić, że pierścionek lub łańcuszek zareaguje z magnesem. Dlatego jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości udaj się do jubilera i poproś o pomoc.